Oszczędzanie wchodzi Polakom w nawyk

82,1 proc. Polaków deklaruje, że na koniec miesiąca zostaje im jakaś nadwyżka finansowa. Zazwyczaj (dla 47,2 proc. ankietowanych) jest to niewielki zapas, nieprzekraczający 20 proc. dochodu. Mimo ograniczeń większość z nas stara się odkładać pieniądze – tak wynika z badania Financial Wellbeing, zrealizowanego na zlecenie IPF Group, właściciela Provident Polska. Osoby, które oszczędzają regularnie nawet niewielkie kwoty, zdecydowanie częściej deklarują, że mają rezerwy pozwalające przetrwać kilka trudnych miesięcy.

 Październik jest miesiącem oszczędzania. A jak oszczędzają Polacy? Z badania Financial Wellbeing wynika, że większość Polaków na koniec miesiąca ma niewielką nadwyżkę finansową. 47,2 proc. respondentów zostaje około jednej piątej dochodu, a 27,9 proc. – między 20 a 50 proc. miesięcznych wpływów. Jedynie 7 proc. badanym udaje się zaoszczędzić powyżej połowy miesięcznego zysku.

Mimo to ponad połowa z nas regularnie oszczędza – 55,8 proc. każdego miesiąca odkłada jakąś kwotę, choć często nie są one ustalone i różnią się między miesiącami. Dla porównania w Czechach wskaźnik ten wyniósł 49 proc., w Rumunii 33,8 proc., a na Węgrzech 33,4 proc.

Jednocześnie więcej niż co dziesiąty (11,5 proc.) ankietowany deklaruje, że nie ma możliwości odłożenia ani grosza. 12,3 proc. nie udało się zbudować żadnej poduszki finansowej w minionych 12 miesiącach.

– Wyniki badania pokazują, że choć sytuacja finansowa wielu gospodarstw domowych jest napięta, to Polacy wykazują dużą świadomość potrzeby oszczędzania – szczególnie na tle innych europejskich krajów, w których prowadzone było badanie. Co drugi Polak odkłada pieniądze co miesiąc – mówi Karolina Łuczak, Rzeczniczka Prasowa Provident Polska. – Nawet jeśli są to niewielkie kwoty, liczy się systematyczność. To właśnie regularność buduje finansową odporność na przyszłość.

 Kto oszczędza najwięcej?

Dane z badania IPF Group, właściciela Provident Polska, wskazują, że osoby w wieku 25–34 lata najczęściej deklarują regularne oszczędzanie – aż 69,1 proc. z tej grupy udaje się powiększać oszczędności każdego miesiąca. Widoczna jest także korelacja z wyższym wykształceniem (65,9 proc. oszczędzających w porównaniu z 42,5 proc. w przypadku braku wyższego wykształcenia) i pracą zawodową (61,1 proc. oszczędzających w porównaniu z 45,2 proc. w przypadku braku zatrudnienia). Osoby z niepewnością finansową, niskimi dochodami lub korzystające z pożyczek instytucjonalnych rzadziej gromadzą rezerwy i mają mniejsze możliwości ich budowania.

41,9 proc. Polaków ma oszczędności pozwalające utrzymać się przez co najmniej pół roku, jednak aż 27,1 proc. nie przetrwałoby finansowo nawet trzech miesięcy w przypadku utraty źródła dochodu.

– Zdolność do budowania oszczędności zależy nie tylko od wysokości dochodów, ale także od wiedzy i kompetencji finansowych – zauważa Karolina Łuczak, Rzeczniczka Prasowa Provident Polska. – Osoby pewne swojej wiedzy finansowej częściej mają nadwyżki i większą odporność na wstrząsy ekonomiczne. Dlatego tak dużą wagę przykładamy do edukacji – zarówno w naszych działaniach CSR, jak i w komunikacji z klientami.

Jak efektywnie zarządzać budżetem?

Skuteczne zarządzanie domowym budżetem zaczyna się od jego dokładnej analizy – czyli spisania wszystkich dochodów i wydatków, by zidentyfikować obszary, w których można poszukać oszczędności. Następny krok to ustalenie kwoty, jaką chcemy odkładać – najlepiej jeszcze przed rozpoczęciem miesiąca, traktując oszczędzanie jak rachunek, który „płacimy sobie”. Nawet niewielkie sumy mogą z czasem zbudować finansową poduszkę bezpieczeństwa, zwłaszcza jeśli są inwestowane lub trzymane na oprocentowanych rachunkach.

– Czasem nie chodzi o duże pieniądze, ale o wyrobienie sobie zdrowego nawyku – dodaje Karolina Łuczak. – Dobrze zaplanowany budżet i choćby symboliczne odkładanie co miesiąc to pierwszy krok do budowania stabilności i niezależności finansowej.

O badaniu:

 Financial Wellbeing to globalne, cykliczne badanie, przeprowadzane na wszystkich rynkach, na których działa Grupa IPF (właściciel Provident Polska), którego celem jest zgłębienie postaw konsumentów i ich podejścia do finansów. Badanie zostało zrealizowane przez Kantar Polska metodą CAWI na próbie N=501 dorosłych Polaków, w maju 2025 r.